Laat ik beginnen om te vertellen dat ik zelf eenzaamheid goed ken. Dat eenzaamheid in mijn leven al als kind aanwezig was, zonder dat ik toen het besef had dat het om eenzaamheid ging. Eenzaamheid heeft voor mij pas betekenis gekregen toen ik 50 was en begon met de opleiding voor psychosociale begeleiding. Vanaf die periode heeft eenzaamheid een andere betekenis gekregen in mijn leven en heb ik het kunnen omvormen tot een levensgezel in mijn leven. Een levensgezel die een stem heeft en gehoord wil worden. Wanneer ik dat niet doe en de stem negeer, dan krijg ik er last van. Wanneer ik er tijd en ruimte voor maak om het aandacht te geven, dan wordt het een verrijking voor mijn leven. Ik ben dan ook enorm dankbaar dat ik eenzaamheid heb kunnen accepteren als een waardevol deel van mijn leven hier op aarde. Nu probeer ik soms zelf op zoek te gaan naar de eenzaamheid in mij zelf.
Maar mijn ervaring die ik nu heb met eenzaamheid is niet die van de velen mensen die er soms zelfs dagelijks mee worstelen in het leven. Die het proberen uit de weg te gaan en er als het ware mee in gevecht gaan en daar van alles voor trachten te doen. En ondanks al die pogingen dient de eenzaamheid zich toch weer ergens aan.
Uit praktijkervaringen en uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat eenzaamheid dan ook lastig is om te behandelen en moeilijk vindbaar. Eenzaamheid zit in een taboesfeer, mensen schamen zich om er over te praten met anderen.
Het wordt gezien als een vorm van falen, omdat er bijvoorbeeld niet kan worden voldaan aan het verwachtingspatroon vanuit de omgeving/samenleving, maar er is ook een innerlijke angst die vermeden wordt.
Een ander bijkomend probleem is dat uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat gekozen interventies die nu vanuit de reguliere hulpverlening worden ingezet weinig tot geen resultaat laten zien. Hierbij moet opgemerkt worden dat dit voornamelijk interventies zijn die zich richten op de sociale vorm van eenzaamheid.
Er bestaat een wetenschappelijke omschrijving van eenzaamheid, deze zegt:
“Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig gemis of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties”.
Dit zou betekenen dat wanneer er voldoende (kwalitatieve) sociale relaties zijn in het leven van de mens er geen eenzaamheid wordt ervaren. De praktijk wijst uit dat dit er niet toe doet.
De praktijk maakt duidelijk dat met de wetenschappelijke definitie eenzaamheid niet is afgedekt. Yolande Leeuwerk, psycho-, relatie- en gestalttherapeut, vroeg voor haar artikel voor vakliteratuur binnen de website van Gestaltweb over eenzaamheid aan een aantal mensen van verschillende leeftijden wat voor hun het toppunt van eenzaamheid is. Hieronder enkele antwoorden:
- Een 51-jarige vrouw die graag feestjes geeft:
'Een huis vol met mensen.’
- Een 42-jarige organisatie-adviseur:
'Als Ik een boodschap over wil brengen aan een groep mensen.'
- Een alleenwonende 62-jarige vrouw:
'In een groot gezelschap.'
- Een 45-jarige vrouw die niet bij haar man weg durft te gaan:
‘Met z'n tweeën zijn.'
- Een 25-jarige vrouw die het op haar werk niet naar haar zin heeft:
'Als mensen roddelen.'
- Een 54 jarige man die graag in de natuur is:
‘wanneer Ik zie en lees hoe we met onze aarde omgaan.’
- Een 12-jarig meisje dat van leuke kleren houdt:
'Als niemand naar me kijkt.'
- Een 42-jarige medicus die een hekel heeft aan recepties:
'Ken je de receptieblik? Ik stond laatst met iemand te praten op een drukbezochte bijeenkomst, maar mijn gesprekspartner keek intussen of er interessantere mensen waren.’
Hieruit blijkt dat mensen zich juist eenzamer kunnen voelen in gezelschap van anderen. Deze mensen voelen zich eenzaam, maar zijn niet alleen. Zij zijn samen en ervaren eenzaamheid het meest in gezelschap van anderen. Het gezelschap geeft hun eenzaamheid betekenis. De uitspraken maken ook duidelijk dat er een vorm van hulpeloosheid en/of machteloosheid zichtbaar wordt, die belangrijke kenmerken zijn van de vorm van eenzaamheid waar we als mens zo mee worstelen.
Maak vrijblijvend een afspraak en ontdekt of ik iets voor jou kan betekenen.